-
1 człowiek
Ⅰ m (V człowieku a. człowiecze) 1. (G pl ludzi, Ipl ludźmi) (istota ludzka) person, human (being)- co z niego za dziwny człowiek what a strange person he is- była dobrym człowiekiem she was a good person- na świecie żyje ponad pięć miliardów ludzi there are over five thousand million people in the world- na plaży leżało dwoje ludzi two people were lying on the beach- łabędzie przyzwyczaiły się do ludzi the swans have grown accustomed to people- Konstytucja gwarantuje przestrzeganie praw człowieka the Constitution guarantees the observance of human rights- owszem, grzeszymy, w końcu jesteśmy tylko ludźmi we sin, it’s true – after all we’re only human- nie jesteś godny miana człowieka you don’t deserve to be called human- człowiek pierwotny/cywilizowany primitive/civilized man- człowiek z ulicy the (ordinary) man in the street- święto ludzi pracy a workers’ holiday2. (G pl ludzi, Ipl ludźmi) (mężczyzna) man- stary/starszy człowiek an old/elderly man- dwóch ludzi wniosło szafę na drugie piętro two men carried the wardrobe up to the second floor- młody człowieku, ustąp miejsca give up your seat, young man, will you?3. (G pl ludzi, Ipl ludźmi) (wartościowa jednostka) man, decent person- być (prawdziwym) człowiekiem to be a (really) decent person- wyrosnąć na człowieka to grow up to be a decent person- okazać się a. pokazać się człowiekiem to prove to be a. show oneself to be a decent person- wyjść na ludzi to do well (for oneself a. in life)- zrobić z kogoś człowieka to make a man (out) of sb- wojsko zrobi z niego człowieka the army will make a man (out) of him- pokierować a. wykierować a. wyprowadzić kogoś na człowieka a. na ludzi to bring sb up to be a decent person- matka wychowała nas na ludzi mother brought us up well- będą z niego/niej ludzie he/she’ll do well in life- wielki człowiek a great man4. (G pl ludzi, Ipl ludźmi) (osoba zaufana) pot. man- znał wielu ludzi prezydenta he knew many of the president’s people a. men a. aides- zostaw ją, to nasz człowiek leave her alone, she’s one of us5. (G pl ludzi, Ipl ludźmi) pot. (pracownik) man, worker- musieliśmy wziąć paru ludzi, sami nie dawaliśmy rady we had to hire some men: we couldn’t manage on our own- przyjął człowieka do pomocy he hired a worker to help him6. sgt pot. (o sobie) you, one; (do kogoś) man- człowiek cały dzień haruje, i po co? you work like the clappers all day, and what for?- człowiek całe życie się uczy you never stop learning (in this life)- człowieku, zastanów się, co to ma być? come on, man, what are you playing at?- wytrawny rum, człowieku, co za smak dry rum, mate, there’s nothing like itⅡ ludzie plt 1. (opinia publiczna) people- ludzie mówią, że jest bardzo bogaty they a. people say he’s very rich- nie zależało mu, co ludzie powiedzą he didn’t care what people would say- na czułości nie wypada sobie pozwalać przy ludziach you shouldn’t show affection in public- u nas w firmie ludzie nie lubią żadnych zmian the people in our company don’t like change- ludzie nie pójdą na to, będzie strajk the workers/men won’t agree to that – there’ll be a strike- □ biały człowiek Antrop. Caucasian- człowiek jaskiniowy Antrop. caveman- człowiek kopalny Antrop. fossil man- człowiek neandertalski Antrop. Neanderthal (man)- człowiek śniegu (the) yeti, (the) Abominable Snowman■ człowiek czynu a man/woman of action- człowiek gór a highlander- człowiek honoru a man of honour- człowiek interesu a man of business, a business person- człowiek lasu a woodsman- człowiek renesansu a Renaissance man- człowiek z głową a smart one pot.- człowiek z krwi i kości (only) flesh and blood- ogarnij się trochę i umaluj, żebyś była podobna do ludzi tidy yourself up a bit and put some make-up on, so you look halfway human- ksiądz też człowiek, może zgrzeszyć priests are human too, and occasionally they sin- robić coś jak człowiek pot. to do sth properly- nareszcie wyspałam się jak człowiek I’ve finally had a proper night’s sleep- zachowuj się jak człowiek behave yourself (properly); try and act like a human being pot.* * *human being; ( mężczyzna) man ( bezosobowo)człowiek nie wie, co robić — one doesn't lub you don't know what to do
szary człowiek — (przen) man in the street, ordinary man
* * *mp1. antrop. human being ( Homo sapiens); człowiek pierwotny primitive man; człowiek jaskiniowy cave man; człowiek neandertalski Neanderthal man; człowiek epoki bronzu Bronze man; biały człowiek white man.2. (= osoba) person, individual; swój człowiek friend, my/our man; szary człowiek the man in the street; zwykły człowiek everyman; człowiek bez znaczenia nobody, nonentity; człowiek z ludu man of the people; dobry człowiek good person; święty człowiek holy man, man of God; człowiek gruboskórny thick-skinned person; człowiek interesu businessman; człowiek bezwartościowy no-good; człowiek czynu man of action, doer; człowiek sukcesu achiever, hot shot; człowiek śniegu Abominable Snowman, Yeti; człowiek starej daty mossback; człowiek-orkiestra one-man band; człowiek z krwi i kości flesh and blood; błąd człowieka human error; prawa człowieka human rights; upadek człowieka the Fall of Man; ani się człowiek obejrzy before one knows; być człowiekiem be human; jestem człowiekiem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce I am a human l. man and nothing that's human can be l. is alien to me; człowiek strzela, Pan Bóg kule nosi man proposes, God disposes; człowiek uczy się przez całe życie you never stop learning, live and learn; góra z górą się nie zejdzie, ale człowiek z człowiekiem tak friends may meet but mountains never greet; niewłaściwy człowiek na niewłaściwym miejscu a round peg in a square hole; okazać się człowiekiem prove human; człowieku nie irytuj się don't get irritated; człowiek boże igrzysko man, the plaything of God; nie ma ludzi niezastąpionych nobody is irreplaceable; nie samym chlebem człowiek żyje man does not live on bread alone; człowiek człowiekowi wilkiem man is a wolf to (his fellow-)man, one man preys on another.3. pot. (= ja, każdy, ktokolwiek) one, you; nie dadzą człowiekowi spokoju they won't let a fellow be.4. (= dorosły) adult, grown-up.5. pot. (= robotnik, pracownik) worker; nająć człowieka do kopania studni hire a worker l. sb to dig a well.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > człowiek
-
2 prac|a
Ⅰ f 1. sgt (działalność) work; (fizyczna) labour- mieć dużo pracy to have a lot of work (to do)- jest jeszcze dużo pracy there’s still a lot of work to be done- zabrać się a. wziąć się do pracy to set to a. get down to a. go to work- przykładać się do pracy to apply oneself to one’s work- przerwać pracę (zastrajkować) to come out a. go (out) on strike- włożyć w coś wiele pracy to put a lot of work into sth- dojść do majątku (własną) pracą to get wealthy through one’s own efforts- wszystko osiągnął ciężką pracą he owes everything to his own hard work- cała jego praca poszła na marne all his work came to naught a. went down the drain pot.- (jego) praca nad filmem/nową rolą (his) work on a film/a new role- praca przy a. na komputerze/taśmie work on the computer/the production line- praca z dziećmi upośledzonymi umysłowo work with mentally handicapped children- praca z młodzieżą youth work- praca fizyczna physical work, manual labour- praca zarobkowa paid work, gainful employment- praca badawcza research work- praca społeczna voluntary a. community work- praca polityczna political activity- praca charytatywna charity work- praca papierkowa paperwork- praca niewolnicza slave labour- praca ponad siły superhuman work- praca zespołowa team work- praca w grupach group work- praca wykonywana z zamiłowaniem a labour of love- człowiek pracy a working man- świat pracy the working classes, the world of work- narzędzia pracy tools; przen. the tools of the trade- nawał a. ogrom pracy pressure of work- podział pracy Ekon. the division of labour- tempo pracy the pace of work- mieć pracę to be in work, to have a job- nie mieć pracy to be out of work a. out of a job- szukać pracy to look a. to be looking for work a. a job, to job-hunt- iść do pracy (zacząć zarabiać) to begin a. start work- rozpoczynać/kończyć pracę to begin a. start/finish work- dostać/stracić pracę to get/lose a job- zmienić pracę to change jobs- żyć z pracy własnych rąk to earn one’s living by honest work- dać komuś pracę to give sb work a. a job- zwolnić kogoś z pracy to give sb (their) notice, to dismiss sb- podziękować komuś za pracę to let sb go euf.- praca w pełnym/niepełnym wymiarze godzin a full-time/a part-time job- praca w systemie zmianowym shift work- praca etatowa/stała a permanent/a steady job- praca sezonowa seasonal work- praca sezonowa przy zbiorze truskawek seasonal work as a strawberry picker- praca wakacyjna a holiday job- praca dodatkowa an extra job- praca na akord piecework- praca zlecona a. na zlecenie contract work- dorabiał do pensji pracami zleconymi he supplemented his income with contract work- praca na własny rachunek self-employment- praca zawodowa career- praca zawodowa przy domowym terminalu telecommuting- praca z utrzymaniem a live-in job, work with bed and board- dobrze płatna praca a well-paid job- ciągłość pracy continuity of employment- staż pracy seniority, length of service- długi/krótki staż pracy long/short service- czas pracy working time a. hours- ruchomy czas pracy flexitime- skrócony czas pracy short time- dzień pracy a working day- dzień wolny od pracy a holiday- miejsce pracy work(place)- tworzenie nowych miejsc pracy job creation- rynek pracy the labour market- zakład pracy workplace- umowa o pracę contract of employment, employment contract- nagroda za 10 lat pracy a bonus for 10 years of service3. (miejsce zatrudnienia) work- być w pracy to be at work- pójść/przyjść do pracy to go/come to work- jeszcze nie wrócił (do domu) z pracy he’s not home from work yet- ona zawsze spóźnia się do pracy she’s always late for work- nie dzwoń do mnie do pracy don’t phone me at work- koledzy/koleżanki z pracy colleagues from work, fellow workers, workmates- nieobecność w pracy absence from work4. (utwór, książka, obraz) work- praca monograficzna a monograph- praca źródłowa a study based on sources a. on source materials- praca o muzyce/sztuce a. na temat muzyki/sztuki a work on a. about music/art- praca z (zakresu a. dziedziny) genetyki a work on genetics- napisać/ogłosić pracę z zakresu fizyki to write/publish a paper on physics- wystawa prac młodych artystów an exhibition of work(s) by young artists- na konkurs zgłoszono 20 prac there were 20 entries for the competition- praca domowa homework- odrabiać pracę domową to do homework- zadać uczniom pracę domową to give pupils homework a. an assignment US- praca klasowa a class test- praca semestralna a term a. an end-of-term paper- praca egzaminacyjna an examination paper a. script- praca dyplomowa/magisterska a Bachelor’s dissertation/a Master’s dissertation a. master’s thesis- praca doktorska/habilitacyjna a doctoral/a postdoctoral dissertation- praca pisemna z języka polskiego a Polish essay- poprawiać prace studentów to mark students’ work6. sgt (funkcjonowanie) workings pl, functioning, operation- praca serca the action of the heart- zatrzymanie pracy serca cardiac arrest- praca mięśni the work of the muscles- praca nerek the functioning of the kidneys- praca umysłu ludzkiego the workings of the human mind- praca maszyny/silnika the work a. operation of a machine/an engine- praca bez zakłóceń smooth running- tryb pracy (urządzenia) a mode7. Komput. job- sterowanie pracami job control- język sterowania pracami job control language- kolejka prac a job queue8. sgt Fiz. work- jednostka pracy unit of workⅡ prace plt work U- prace badawcze/badawczo-rozwojowe research/research and development work- prace przygotowawcze/wykończeniowe preparatory/completion work- prace murarskie/transportowe masonry a. bricklaying work/transport- prace remontowe/restauracyjne repair/restoration work- prace polowe/żniwne work in the field/harvesting- prace budowlane building work(s)- prace ziemne earthworks- prace budowlane jeszcze trwają the building work is still going on a. in progress- praca nakładcza outwork- praca nieprodukcyjna Ekon. non-productive labour- praca organiczna Hist. ≈ organic work (a programme of economic and cultural development, launched by the Polish positivists)- praca produkcyjna Ekon. productive labour- praca u podstaw Hist. ≈ work at the grass roots (a programme of spreading literacy and popularizing science among the masses, launched by the Polish positivists)- prace domowe housework- prace ręczne Szkol. handicrafts■ praca benedyktyńska książk. painstaking work- praca herkulesowa a Herculean task- praca syzyfowa książk. Sisyphean task a. labours- bez pracy nie ma kołaczy przysł. no gains without pains- jaka praca, taka płaca przysł. ≈ you only get paid for what you do- żadna praca nie hańbi przysł. ≈ honest work is nothing to be ashamed of- praca nie zając, nie ucieknie pot. work can waitThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > prac|a
-
3 głowa
head; (pot: umysł) brain, mindkoniak/sukces uderzył mu do głowy — the brandy/success went to his head
przyszło mi do głowy, że... — it (has) just occurred to me, that...
mieć coś/kogoś na (swojej) głowie — (przen) to have sth/sb on one's hands
* * *f.Gen.pl. głów1. (człowieka, zwierzęcia) head; ból głowy headache; marzenie ściętej głowy pie in the sky, wishful thinking; trupia głowa skull and crossbones; od stóp do głów from head to foot; z odkrytą l. gołą głową bare-headed; bić kogoś na głowę be more than a match for sb; być czyimś oczkiem w głowie be the apple of sb's eye; chować głowę w piasek bury l. hide one's head in the sand; domagać się czyjejś głowy call for sb's head; drapać się w głowę scratch one's head; kręcić głową shake one's head; mieć dach nad głową have a roof over one's head; mieć głowę na karku pot. have a good head on one's shoulders; mieć słabą głowę pot. not be able to hold one's liquor; mieć urwanie głowy w pracy be having a hectic time at work; skinąć głową nod one's head; stawać na głowie, żeby coś robić stand on one's head l. bend over backwards to do sth; strzec kogoś/czegoś jak oka w głowie watch sb/sth like a hawk; zmyć komuś głowę pot. rake sb over the coals; dam sobie głowę uciąć, że... I'd bet my life that...; głowa mi pęka I've got a splitting headache; kręci mi się w głowie my head is spinning l. reeling; niech cię o to głowa nie boli never you mind; od przybytku głowa nie boli there is never too much of a good thing; ręczę za to głową I can vouch for it; włos z głowy mu nie spadnie not a hair of his head shall be injured, I can vouch for his safety; woda sodowa uderzyła mu do głowy pot. sb has got a big head, sb has grown too big for his/her britches; wszystko stoi na głowie everything has been turned upside down l. topsy turvy; głowa do góry! cheer up!2. (= rozum) head, mind; człowiek z głową na karku a man with a good head on his shoulders; łamać sobie głowę nad czymś rack one's brains over sth; mieć coś z głowy have sth off one's mind; mieć olej w głowie have one's head screwed on right; przychodzić do głowy spring to mind; przyszło mi do głowy, że... it just came l. occurred to me that...; nic mi nie przychodzi do głowy nothing springs to mind; robić coś z głową use one's head to get sth done; suszyć komuś głowę give sb grief, bitch at sb; tracić głowę lose one's head; wylecieć z głowy slip one's mind; zawrócić komuś w głowie cast a spell on sb; zawracać komuś głowę pester l. bug sb about sth; nie zawracaj sobie tym głowy don't bother l. worry yourself about it; chodzi mi po głowie pewien pomysł I have an idea; chyba masz coś z głową pot. I think you have sth wrong upstairs; chyba masz nie po kolei w głowie pot. I don't think you have all your marbles; jego nazwisko wyleciało mi z głowy I had his name on the tip of my tongue; mam inne sprawy na głowie I've got other things to worry about; mam pustkę w głowie my mind is a blank, I have a mental block; moja w tym głowa, żeby... I'll make sure that...; nie mam głowy do interesów I don't have a head for business; to się nie mieści w głowie it staggers the mind l. imagination; wybij to sobie z głowy get that idea out of your head; spokojna głowa! pot. stay cool!; rusz głową! use your head!; zawracanie głowy! nonsense!; kto nie ma w głowie, ten ma w nogach little wit in the head makes much work for the feet l. heels.3. (= człowiek jako osoba myśląca) head; co dwie głowy, to nie jedna two heads are better than one; co głowa, to rozum so many men, so many minds; mądrej głowie dość dwie słowie a word to the wise is sufficient.4. (= człowiek jako jednostka) head; pół litra na głowę a half liter per head; płacić od głowy pay by the head.6. (np. kapusty) head; głowa cukru loaf of sugar.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > głowa
-
4 ludzie
plt człowiek* * ** * *pl.Gen. -i Ins. -mi people, persons; ludzie pracy working people; młodzi ludzie young people; przy ludziach in public; nieszczęścia chodzą po ludziach accidents happen; pot. shit happens; będą z ciebie ludzie you will grow into a good person, you will make a good... (person, teacher, student, etc.); wyjść na ludzi be a decent l. good person; wykierować kogoś na ludzi help sb to be a success; por. człowiek.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > ludzie
-
5 miejsce
-a; -a; nt( wolna przestrzeń) space, room; ( wycinek przestrzeni) place, spot; ( położenie) position; ( miejscowość) place; ( w hotelu) vacancy; ( siedzące) seat; ( urywek tekstu) passage; (pozycja, ranga) place, positionna miejscu — (tam, gdzie coś lub ktoś jest) on the spot; ( u celu) there
zginąć na miejscu — to die on the spot, to be killed on the spot
na/w miejsce czegoś — in place of sth
* * *n.1. (= punkt, lokalizacja) place, point, spot; miejsce pracy/zamieszkania place of work/residence; miejsce spotkań meeting place; miejsce zdarzenia the spot; miejsce do zabawy playground; miejsce przeznaczenia destination; miejsce widokowe beauty spot; miejsce wiecznego spoczynku lit. last resting-place; miejsce chorobowo zmienione pat. pathologically changed spot; miejsce przecięcia intersection; miejsce publiczne public place; to nie czas ani miejsce, by... it's not the right time nor place to...; chodzić z miejsca na miejsce walk from place to place; miejsce artykulacji fon. place l. point of articulation.2. (= sytuacja) gdybym był na twoim miejscu... if I were in your place...; if I were in your shoes...; na twoim miejscu poczekałbym if I were you, I'd wait.3. miejsce geometryczne mat. locus.4. (= właściwy stan l. położenie) na swoim l. właściwym miejscu in the right place; właściwy człowiek na właściwym miejscu the right man in the right place; nie mogę sobie znaleźć miejsca I can't find a place for myself; znaleźć swoje miejsce na ziemi find one's place on earth; znać swoje miejsce know one' place; odłóż to na miejsce put it back; na miejsca! sport ready!6. na miejscu (= natychmiast) on the spot; paść trupem na miejscu die on the spot; zabić kogoś na miejscu kill sb on the spot.7. przen. ( o aktywności) dreptać w miejscu make no progress; nie móc usiedzieć na miejscu l. w miejscu be forever on the move; ruszyć z miejsca (= podjąć działanie) stir up, break a deadlock, move ahead; ruszyć coś z miejsca proceed with sth.8. z miejsca pot. straight away, at once.10. (= fragment przestrzeni) space, room; there's enough room for both of us jest dość miejsca dla nas obu.11. (= siedzenie, krzesło) place, seat; miejsce zarezerwowane reserved seat; rezerwacja miejsc seat reservation; wszystkie miejsca są zajęte all the seats are occupied; ustąpić komuś miejsca yield a place to sb; miejsce w parlamencie polit. (parliamentary) seat; honorowe miejsce seat of honor.12. (= lokata, kolejność) place, position; miejsce w kolejce position in a line; zająć pierwsze/drugie/ostatnie miejsce sport come first/second/last.13. ( fragment utworu) passage.14. (= posada, etat) vacancy, job; starać się o miejsce look for a job; nie mamy miejsc we have no vacancies; wymówić komuś miejsce give sb notice.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > miejsce
-
6 wolny
adj(człowiek, rynek, wybór, przekład) free; ( czas) free, spare; (etat, pokój) free, vacant; (krok, tempo) slow; (nieżonaty/niezamężna) singleodpowiadać z wolnej stopy — PRAWO to be released pending trial
"wstęp wolny" — "admission free"
dawać (dać perf) komuś wolną rękę — to give sb a free hand
* * *a.1. (= suwerenny) free.2. (= niepodporządkowany komuś) free, independent; wolny przekład teor.lit. free translation; wolny rynek ekon. free l. open market; wolny słuchacz auditing student; wolny wybór free choice; wolna wola free will; wolny zawód freelance profession; wolne wnioski ( na zebraniu) any other business; rzut wolny sport free throw l. kick; wiersz wolny teor.lit. free verse; wstęp wolny admission free; wolny jak ptak free as a bird; wolne żarty! you must be joking l. kidding!; odpowiadać z wolnej stopy prawn. be released pending trial; (w prawie anglosaskim, za kaucją) appear on bail; ( bez kaucji) be released on one's own recognizance.3. (= uwolniony od czegoś) free, exempt; droga wolna od zasp road free of snowdrifts; nie jestem wolny od wad I also have to confess to my faults.4. (= niezajęty) free, spare; czas wolny spare time, free time; dzień wolny od pracy a day off; dać komuś wolną rękę give sb a free hand; jesteś wolny? are you free?5. (= do zajęcia, wykorzystania) free; (etat, pokój) vacant; (przejazd, droga) clear; ( taksówka) off duty; wolna droga! do as you please!, do whatever you want!; zostawić komuś wolne pole do popisu give sb a free hand.6. (= niezwiązany z kimś) single; wolna miłość free love; kobieta/mężczyzna stanu wolnego single l. unmarried woman/man.8. chem. free; wolny rodnik free radical.9. ( o ubraniu) (= luźny) loose.mp1. (= człowiek decydujący o sobie) free l. independent person.2. sport (np. w koszykówce) free throw; (np. w piłce nożnej) free kick; strzelić bramkę z wolnego score a goal after a free kick.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > wolny
-
7 praw|o
Ⅰ n 1. sgt (ogół przepisów) law- prawo nowożytne modern law- prawo polskie/francuskie Polish/French law- reguły a. normy prawa legal norms a. principles- rządy prawa the rule of law- zgodnie z prawem in accordance with a. according to the law- zgodnie z polskim prawem under Polish law- zgodnie z duchem i literą prawa in accordance with the spirit and the letter of the law- wbrew prawu against the law, contrary to the law- stosować się do przepisów prawa to abide by a. obey the law- złamać prawo to break the law- być niezgodnym z prawem a. wbrew prawu to be against the law- uznać przerywanie ciąży za niezgodne z prawem to criminalize abortion- działać w granicach prawa/niezgodnie z prawem to operate within/outside the law- stać ponad prawem to be above the law- wejść w konflikt z prawem to fall foul of a. to come into conflict with the law- wyjąć kogoś spod prawa Hist. to outlaw sb- człowiek wyjęty spod prawa Hist. an outlaw- w imieniu prawa in the name of the law- w obliczu prawa in the eyes of the law- nieznajomość prawa nie zwalnia od odpowiedzialności ignorance of the law is no excuse a. defence, ignorance is no defence- prawo drakońskie Hist. Draconian law2. (norma prawna, ustawa) law; (zapisana) statute- zbiór praw a legal code a. code of laws- system praw a system of law, a legal system- uchwalać a. stanowić prawa to enact a. make laws- uchwalić prawo to pass a. adopt a law- uchylić prawo to revoke a. rescind a law książk.- prawo o spółdzielczości/środkach masowego przekazu a law on the cooperative movement/on the mass media- nowe prawo wchodzi w życie a. obowiązuje od 1 maja the new law comes into effect on a. applies as of 1 May- prawo o stowarzyszeniach wygasa a. traci moc 31 grudnia the law on association lapses on a. as of 31 December3. sgt (nauka) law- wydział prawa a law faculty- student/studentka prawa a law student- studiować prawo to study a. read law- ukończyć prawo to graduate in law4. (uprawnienie) right (do czegoś to sth); entitlement książk. (do czegoś to sth); eligibility U (do czegoś for sth)- prawa człowieka/zwierząt human/animal rights- działacz/kampania na rzecz obrony praw zwierząt an animal rights activist/campaign- prawa kobiet women’s rights- prawa publiczne/obywatelskie public/civil rights- prawa małżeńskie/rodzicielskie marital/parental rights- prawa i obowiązki obywatela civil rights and duties- prawo własności proprietorship, ownership- prawa spadkowe inheritance rights- prawa miejskie a (town/city) charter- nadać/odebrać prawa miejskie to grant/revoke a town/city charter- uczestniczyć w zebraniu bez prawa głosu to take part in a meeting without the right to vote- prawo pierwszeństwa przejazdu the right of way- równe prawa equal rights- prawo do emerytury pension rights- prawo do pracy/do strajku the right to work/to strike- mieć prawo do corocznego urlopu/do emerytury to be entitled to annual leave/to a retirement pension- mieć prawa do książki to have a. hold the copyright on a. in a. for a book- mieć prawo do ekranizacji powieści to own the film rights to a novel- mieć prawo coś zrobić to have the right a. to be entitled to do sth- ona nie ma prawa tak cię traktować she has no right to treat you like that- masz pełne prawo odmówić you have every right to refuse- kto ci dał prawo mnie krytykować? what gives a. who gave you the right to criticize me?- rościć/zastrzec sobie prawo do czegoś to claim/reserve the right to sth- nabyć/utracić prawo do czegoś to gain a. acquire/lose the right to sth- zrzec się prawa do czegoś to relinquish a. renounce one’s right to sth książk.- przyznać komuś prawo do czegoś to grant sb the right to sth- odmówić komuś prawa do czegoś to deny sb the right to sth- pozbawić kogoś prawa wykonywania zawodu to deprive sb of the right to practise their profession, to ban sb from practising a profession- upominać się o swoje prawa a. dochodzić swoich praw to demand a. claim one’s rights- jakim prawem? by what right?- jakim prawem wtrącasz się w moje sprawy? who gave you the right to interfere in my affairs?- wszelkie prawa zastrzeżone all rights reserved- wywiad publikowany na prawach wyłączności an exclusive interview- na równych prawach on equal terms- ona jest tu na prawach domownika she’s treated here as one of the family- prawo łaski the prerogative of mercy- skorzystać z prawa łaski to pardon, to be pardoned5. Aut. prawo jazdy driving licence GB; driver’s license US- zdawać/zdać egzamin na prawo jazdy to take/pass one’s driving test- chodzić na kurs prawa jazdy to take driving lessons6. (zasada, prawidłowość) law, principle- prawa naturalne/ekonomiczne/społeczne natural/economic/social laws- prawa fizyczne/natury the laws of physics/nature- odkryć/sformułować prawo to formulate a law a. principle- podlegać prawom materii/przyrody to be subject to the laws of matter/natureⅡ adv. 1. na a. w prawo (w prawą stronę) to the right; (po prawej stronie) on a. to the right- na prawo od budynku jest sad to the right of the building there’s an orchard- na prawo jest a. widzicie ratusz to a. on your right is a. you can see the town hall- iść/skręcić w prawo a. na prawo to go/turn right- skręć w pierwszą (ulicę) w prawo take the first (street to the) right- na prawo patrz! Wojsk. eyes right!- szastał pieniędzmi na prawo i lewo he was spending money right, left and centre pot.- w prawo i w lewo (na wszystkie sposoby) in every possible way2. pot. (w polityce) pójść na prawo to veer to the right- zwrot na prawo a turn to the right- być na prawo od kogoś to be to the right of sb- być na prawo od centrum to be right of centreⅢ z prawa pot. (po prawej stronie) from the right- z prawa rozciągały się pola to the right, there were fields- z prawa i z lewa from all sidesⅣ prawo- w wyrazach złożonych 1. (odnoszący się do strony) right- 2. (dotyczący prawa) law-- □ prawa kardynalne Hist. cardinal laws- prawo administracyjne administrative law- prawo autorskie copyright law- prawo biogenetyczne recapitulation theory; Biol. palingenesis- prawo bliższości Hist., Prawo (the right of) primogeniture- prawo budowlane building code- prawo chełmińskie Hist., Prawo Chełm Law (a charter defining terms under which Polish towns were incorporated, modelled on the Magdeburg Law)- prawo ciążenia Newtona Fiz. Newton’s law of gravitation- prawo cywilne civil law- prawo doraźne Prawo summary justice- prawo finansowe a. skarbowe revenue law- prawo handlowe commercial a. trade law- prawo kanoniczne a. kościelne canon a. church a. ecclesiastical law- prawo karne Prawo criminal law- prawo karne wykonawcze penal law- prawo karne skarbowe penal revenue law- prawo lokalowe housing law- prawo łowieckie game laws- miasto na prawie magdeburskim a town chartered according to the Magdeburg law- prawo mennicze Hist. minting rights- prawo międzynarodowe international law- prawo Murphy’ego Murphy’s a. Sod’s pot., żart. Law- prawo obywatelstwa right of citizenship- prawo państwowe constitutional law- prawo Parkinsona Parkinson’s law- prawo pracy labour legislation, employment legislation- prawo prasowe press legislation- prawo probiercze assay law- prawo procesowe adjective a. procedural law- prawo rodzinne family law- prawo rzymskie Roman law- prawo wartości Ekon. the law of value- prawo wojenne law of war- prawo wyborcze electoral a. election law- bierne prawo wyborcze eligibility to stand for election, right to be elected- czynne prawo wyborcze voting rights, suffrage, franchise- powszechne prawo wyborcze universal suffrage a. a universal franchise- prawo wyborcze dla kobiet women’s suffrage- prawo zwyczajowe common law, custom- albo w prawo, albo w lewo you can’t have your cake and eat itThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > praw|o
-
8 co
Ⅰ pron. 1. (w pytaniach) what- co to (jest)? what’s this/that?- co jest na górze? what’s upstairs?- co robisz? what are you doing?- co mi kupiłaś? what did you buy for me?- co się dzieje? what’s going on a. happening?- co ci po tym? what do you need it for?- o co chodzi? what’s the problem a. matter?, what’s going on?- w co się ubierzesz? what are you going to wear?- czego szukasz? what are you looking for?- czego on chciał? what did he want?- czego a. copot. chcesz w zamian? what do you want in exchange?- do czego służy ten guzik? what is this button for?- z czego jest ta koszula? what is this shirt made of?- czemu się tak przyglądasz? what are you looking at?- czym mam otworzyć tę puszkę? what shall I open this tin with?- czym żywią się wieloryby? what do whales feed on?- czym to się skończy? how will it (all) end?- o czym oni mówią? what are they talking about?- co to za maszyna? what’s this/that machine?- co to za kamień? what kind of stone is this?- co ty na to? what do you say a. think?- co u ciebie? how are you?, what’s new?, how’s life (treating you)?- co z tobą? źle się czujesz? what’s wrong (with you)?, don’t you feel well?- psa zabierzemy ze sobą, ale co z kotem? we can take the dog with us, but what about the cat?- co z tego? a. no to co? what of a. about it? pot.- co z tego, że kocha? so he’s in love, so what? pot.- co on, oszalał, żeby tyle forsy przepuścić! pot. he must be mad blowing all that money pot.- czego tam nie ma na strychu! there are all sorts of things in the attic- czym to on w życiu nie był! he’s done all sorts of things in life- co ty mi tu przyniosłeś? what on earth have you brought me?- po co a. na co? what for?- po co jedziesz do Krakowa? what are you going to Cracow for?- na co ci ten scyzoryk? what do you need this penknife for?- i na co wam to było? what did you have to (go and) do that for?- czego tam poszłaś? pot. what did you go there for?- czemu płaczesz? what are you crying for?- czemu nie? why not?- „idziesz z nami?” – „czemu nie” ‘are you coming with us?’ – ‘why not?’2. (w mowie zależnej) what- powiedz, co chcesz na śniadanie tell me what you want for breakfast- zapytaj go, co zrobił z nożyczkami ask him what he’s done with the scissors- dobrze byłoby wiedzieć, o co właściwie mu chodzi it would be good to know what he really wants- przysłuchiwał się, o czym rozmawiają he was listening in on their conversation- nie wiem, co to była za ryba I don’t know what kind of fish it was- nie rozumiem, po co tu przyszedł I don’t understand why he came here a. what he came here for- powiem mu jutro, co i jak I’ll tell him tomorrow what’s what- wiesz co?… (do) you know what?… pot., (I’ll) tell you what… pot.3. (w zdaniu podrzędnym zawężającym) that- wszystko to, co chciał zrobić everything (that) he wanted to do- mam coś, co cię zainteresuje I’ve got something that’ll interest you- nie zrobiłam nic, czego musiałabym się wstydzić I did nothing (that) I ought to be ashamed of- rób, co chcesz do what you want- czym była kiedyś łacina, tym stał się dziś język angielski what Latin was once, English is today- co jest naprawdę nieznośne, to myśl, że… what is really maddening is the thought that…- z czego będziemy żyć, to mój kłopot what we’re going to live on is my problem- co się stało, to się nie odstanie what’s done is done4. (w zdaniu podrzędnym rozwijającym) which- powiedział, że pożyczył mi pieniądze, co nie było prawdą he said he had lent me some money, which wasn’t true- zdał ostatni egzamin, czym bardzo ucieszył rodziców he passed the last exam, which made his parents very happy5. (ile, jak, jaki) as- on ma tyle samo wrogów, co przyjaciół he has as many enemies as he has friends- zatrudniamy tyle samo pracowników, co rok temu we employ as many people as we did a year ago- mam dwa razy tyle pracy, co ty I have twice as much work as you (have)- kapelusz tego samego koloru, co płaszcz a hat the same colour as the coat- mieszkam w tym samym domu, co on I live in the same building as he does- rodzice tyle go widywali, co na obiedzie his parents only saw him at dinner time6. pot. (kto, który) who- ktoś, co nigdy nie był w wojsku someone who has never been in the army- znam kogoś, co to chętnie zrobi I know someone who’ll be glad to do it- gdzie się podział ten chłopak, co u was mieszkał? what happened to the boy who used to live with you?- wiesz, co ty dla niego jesteś? do you know what you are to him?- ten młyn, co to w nim teraz jest hotel that mill that’s a hotel now7. pot. (dlaczego, w jakim celu) why- co się tak kręcisz? why can’t you sit still?- co tak wcześnie wstałaś? why did you get up so early?- coś taki wesoły? why are you so cheerful?, what are you so cheerful about?8. (w wyrażeniach emfatycznych) what (a)- co to za dureń z niego! what a clown he is! pejor.- co za niespodzianka! what a surprise!- nie masz pojęcia, co to za rozkosz! you’ve no idea what a delight it isⅡ praep. every- co dzień/sobota every day/Saturday- co dziesięć minut/dwa tygodnie every ten minutes/two weeks- przystawał co krok he stopped with each a. every step- co jakiś czas tu zagląda, żeby sprawdzić, co robimy he looks in every now and then to check on us- opuszczał co drugą stronę he was skipping every other pageⅢ adv. (bardziej) co ciekawsze fragmenty/książki some of the more interesting sections/books- co wytrwalsi zostali do końca sztuki only the most persevering stayed till the end of the playⅣ conj. (jak) as- (ona) pracuje w tej samej firmie co ja she works for the same company as me- ten sam/to samo co zawsze the same as always- taki sam jadłospis co przed tygodniem the same menu as a week ago- to już nie ten człowiek, co dawniej he’s not the man he used to be- jest równie inteligentny, co przebiegły he’s as intelligent as he is crafty- mogła mieć równie dobrze trzydzieści co czterdzieści lat she could just as well have been thirty as forty- co ciekawe/dziwne… what’s interesting/strange…- co gorsza… what’s worse…- co więcej… what’s more…Ⅴ part. pot. (jako równoważnik zdania) boisz się, co? you’re afraid, eh? pot.- ale ona urosła, co? she’s really grown, hasn’t she?- będziemy w kontakcie, co? we’ll be in touch, right? pot.- miłe dzieciaki, co nie? nice kids, eh? pot.- nie poznajesz mnie, co? you don’t recognize me, do you?- wszyscy gdzieś jadą na wykacje, a my co? everyone’s going somewhere on holiday, and what about us?- kto cię tu wpuścił, co? who let you in, eh? pot.- i co, zdałeś egzamin? well, did you pass (the exam)?- co ty, chcesz oberwać od ojca? you don’t want to get it from your father, do you? pot.- a ty co? dzwonka nie słyszałeś? what are you doing? – didn’t you hear the bell?Ⅵ co do praep. 1. (jeśli chodzi o) as for, as far as [sb/sth] is concerned- co do mnie, nigdy w horoskopy nie wierzyłem as for me, I’ve never believed in horoscopes- co do pańskiego artykułu… as for your article…, as far as your article is concerned…2. (w sprawie) regarding, concerning- mamy zastrzeżenia co do ostatniej partii towaru we have some reservations regarding the last consignment- jego uwagi co do nowelizacji ustawy his remarks regarding a. concerning the amendment of the law3. (pod względem) regarding, concerning- ustalenia co do zakresu prac details regarding a. concerning the scope of the work- druga co do wielkości partia polityczna the second largest party- dziesiąte co do wielkości państwo świata the world’s tenth largest state4. (dokładnie) to- co do godziny/dnia to the hour/day- o siódmej co do minuty at seven o’clock sharp- przyszedł punktualnie co do minuty he came a. arrived right on the dot pot.- oddał mi wszystko co do grosza he gave me back every single penny- powtórzyła wszystko co do słowa she repeated everything word for word- zginęli wszyscy co do jednego not one of them survivedⅦ co…, (to) … conj. 1. (ile razy) each time- co wstawał, robiło mu się słabo each time he got up, he felt faint- co otworzył gazetę, wszędzie o Iraku every time he opened a newspaper, there was something about Iraq- co strzelił, to chybił every time he fired, he missed- co wspiął się wyżej, to zsuwał się each time he climbed up, he slipped down again- co premiera, to sukces each new production is/was a success2. (dla podkreślenia) co praca, to praca work is work (after all)- co chłop, to chłop you can’t beat a man (about the place)- co głowa, to głowa you can’t beat good brains- co prawda, to prawda I’ll second that- co dyrektor, to nie zwykły robotnik a director’s not just any workerⅧ czym…, tym… conj. kryt. czym starszy, tym głupszy the older he gets, the more foolish he becomes- czym większy przywódca, tym groźniejszy jego upadek the greater the leader, the further he has to fall■ a co tam what do I care?, what does it matter?- chciała pokazać, co to nie ona she wanted to show what she was made of- co jak co, ale ciasto robisz pyszne say what you like, but you make delicious cake- czego jak czego, ale pieniędzy im nie brakuje whatever they’re short of, it’s not money- co najmniej at least- co najwyżej at most- co to, to nie! pot. that’s out of the question!; no way! pot.- co (proszę)? pot. (w odpowiedzi) what?- „Adam!” – „co?” ‘Adam!’ – ‘what?’- „jesteś tam?” – „a co?” ‘are you there?’ – ‘what do you want?’- co (takiego)? (wyrażające zdziwienie) what?, really?- goście dopiero co wyjechali the guests have not long gone, the guests have only just left* * *1. pron( w pytaniach) whatto drzewo, co rośnie koło domu — the tree that grows by the house
wspominał tych, co odeszli — he remembered those who had left
zdałem egzamin, co wszystkich zaskoczyło — I passed the exam, which surprised everybody
co się stało, to się nie odstanie — what's done cannot be undone ( w równoważnikach zdań)
rób, co chcesz — do what you want
co niemiara — in abundance, (pot: cokolwiek) anything
2. partjeśli co, daj mi znać — get in touch at the slightest thing
co najwyżej — at (the) mostco gorsza — what's worse, worse still
co więcej — what's more, furthermore
co chwila/krok — every lub each minute/step
co drugi/trzeci — every second/third
co do (+gen) — ( odnośnie do) as to, as for
3. conjco do mnie — as far as I am concerned, ( dokładnie) (exact) to
4. advco strzelił, to chybił — every time he shot he missed
(pot: dlaczego) why* * *copron.1. ( zastępuje rzeczowniki) what; rób, co chcesz do what you want; czego (znowu) chcesz? what do you want (now)?; zwł. z irytacją what is it that you want (now)?; co to będzie? (= co chcesz zrobić?) what is it going to be?, what'll it be?; (= co się stanie?) what'll happen?; po co? what for?; byle co anything; Bóg wie co God knows what; diabli wiedzą co only the Devil knows; co to, to nie I won't have that; jeszcze czego! anything else?, what('s) next?; bądź co bądź anyway; w czym rzecz what's the matter; w razie czego (just) in case, if need(s) be; jak przyjdzie co do czego when the chips are down; nie ma co! there is no point; co komu do tego? it is none of anybody's business, why should it be anyone's business?, why should they care?; co mi tam! I don't care, I couldn't care less, who cares?; co będzie, to będzie happen what may; będzie co ma być what is to be, will be; what must be, must be; what will be, will be; co było, a nie jest, nie pisze się w rejestr let bygones be bygones; co z oczu, to z serca out of sight, out of mind; co się stało, to się nie odstanie what's been done cannot be undone, let bygones be bygones; co za dużo, to niezdrowo too much of a good thing, too much breaks the bag; co się odwlecze, to nie uciecze there is luck in leisure; co ma wisieć, nie utonie he that is born to be hanged shall never be drowned, if you're born to be hanged then you'll never be drowned; co nagle, to po diable haste makes waste; czym chata bogata, tym rada what's mine is yours; co ma piernik do wiatraka what do these two things have in common?, it is quite beside the point.2. (jako zaimek względny, głównie w pytaniach i zdaniach złożonych) co tchu at full l. top speed, in all haste; tyle, co kot napłakał next to nothing; co do grosza not a penny less, not a penny more; tyle pomoże, co umarłemu kadzidło it won't do any good, it won't help at all.conj.( rozpoczyna zdanie podrzędne) which.part.1. ( wyraża powtarzalność) every; co krok every step; co godzina/co chwila/co miesiąc/co roku every hour/every moment/every month/every year; co prawda admittedly; co prawda, to prawda you're right; co rusz every moment, every time; na co dzień every day; co i raz pot. every moment, every time; co kraj, to obyczaj every country has its customs; every land has its own law; so many countries, so many customs.2. ( wzmacnia przysłówki) what, still; co gorsza what's worse, worse still; co więcej what's more; co dwie głowy, to nie jedna two heads are better than one.3. (wyraża pytanie o przyczynę, cel) why; co się tak długo zastanawiasz? why have you been dwelling on it so long?The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > co
-
9 dobrze
Ⅰ adv. grad. 1. (właściwie, odpowiednio) [zachowywać się, ubierać] well- dobrze utrzymany ogród a well-kept garden- dobrze/lepiej płatna praca a well-/better-paid job- dobrze wychowane dziecko a well-behaved child- dobrze mi radzisz that’s good a. sound advice- dobrze postąpiłeś a. zrobiłeś you did the right thing- chciał dobrze, ale nie wyszło he meant well, but it didn’t work out- lepiej być nie może/mogło things a. it couldn’t be/couldn’t have been better- nie lepiej byłoby poczekać trochę (z tym)? wouldn’t it be better to wait a bit (with that)?- w nowej szkole szło mu całkiem dobrze he was doing quite well in the new school- dobrze ci w zielonym/tej sukience you look good in green/that dress- lepiej/najlepiej jej w niebieskim blue suits her better/best- dobrze wygląda w tym garniturze he looks good in that suit- równie a. zupełnie dobrze mógłby studiować w Paryżu he could just as well study in Paris- dobrze jest mieć inne rozwiązanie w zapasie it’s good a. advisable to have a back-up solution- jeśli dobrze pójdzie if all a. everything goes well- dobrze mówię?pot. am I right?- mieć dobrze w głowie to have one’s head screwed on the right way- nie mieć dobrze w głowie to be not right in the head pot.- najlepiej będzie, jeśli… it’ll be best if…- zrobił to najlepiej jak potrafił he did it as well as a. as best he could2. (umiejętnie) [gotować, śpiewać, grać] well- dobrze skrojony garnitur a well-tailored a. well-cut suit- dobrze się uczyć to be a good student, to do well at school- dobrze się znać na czymś to know quite a bit a. (quite) a lot about sth- wszystko wie/wiedział lepiej he always knows/knew better- mówiła po niemiecku lepiej niż ja a. ode mnie she spoke German better than me3. (dokładnie) [pamiętać] well; [przeczytać] properly, right- dobrze się znamy we know each other well- on dobrze wie, co mu grozi he’s well aware of a. knows very well what could happen to him- dobrze wiesz, o co mi chodzi! you know very well what I mean!- trzeba by dobrze się zastanowić we/you need to think about it (very) carefully4. (zdrowo) [czuć się, wyglądać] well- przeszedł ciężką operację, ale już jest z nim dobrze he underwent a serious operation, but he’s recovered now a. he’s doing well now- urlop dobrze ci zrobi it’ll do you good to have a holiday- poranna gimnastyka dobrze mi robi morning exercise a. a morning workout does me (a power a. world of) good5. (miło) dobrze się bawić to have a good time- dobrze mi tutaj, nigdzie nie idę I’m fine right here, I’m not going anywhere- z nikim mi nie było tak dobrze, jak z tobą nobody ever made me feel as good as you did- tobie to dobrze, nie musisz chodzić do pracy you’re lucky, you don’t have to go to work- gdzie ci będzie lepiej niż tu? where would you be better off than here?6. (pozytywnie) [skończyć się, układać się] well- dobrze usposobiony człowiek a good-natured a. an amenable person- dobrze komuś życzyć to wish sb well- wszyscy wypowiadali się o nim bardzo dobrze everyone spoke very well of him- dobrze jest mieć sąsiadów it’s good to have neighbours- byłoby dobrze, gdyby zechciał się pan nią zająć it would be good if you could take care of her- on się żeni – to dobrze he’s getting married – good for him a. that’s good- uda im się wygrać, to dobrze, nie uda się, to drugie dobrze if they win, all well and good, and if they don’t, then it doesn’t matter a. then too bad- to nie jest dobrze widziane it isn’t done, it’s frowned upon- nie będzie dobrze widziane, jak przyjdziesz bez uprzedzenia it won’t go down (too) well if you turn up without warning- przychodzenie bez uprzedzenia nie jest dobrze widziane it isn’t the done thing a. it’s frowned upon to turn up without warning7. (bez wysiłku) well- bawełnę dobrze się prasuje cotton irons well a. is easy to iron- tę książkę dobrze się czyta this book is a good read, the book reads wellⅡ adv. 1. pot. (bardzo) well pot.- jest dobrze po pierwszej/po północy it’s well past one/after midnight- wstać dobrze przed świtem to get up well before sunrise a. dawn- dobrze się naszukaliśmy tego domu we spent hours trying to find the right house2. Szkol. ocenił pracę na dobrze/dobrze plus a. z plusem/bardzo dobrze he gave the work a B/a B+/an A Ⅲ inter. 1. (zgoda) okay pot., all right- no, dobrze, zgadzam się well, all right, I agree- niech mi pan nie przerywa, dobrze? don’t interrupt me, okay?- jak tylko będę wiedział, zadzwonię, dobrze? I’ll call as soon as I find out, okay?- no dobrze, to nie pójdziemy okay, so we won’t go- no dobrze, (ale) nie musisz tak krzyczeć okay, you don’t have to shout like that- dobrze, dobrze! all right, all right!; okay, okay! pot.- dobrze, dobrze, już idę! okay, okay a. all right, all right, I’m going!/I’m coming- „ile razy mam ci mówić?” – „dobrze, dobrze!” ‘how many times do I have to tell you?’ – ‘okay, okay!’- dobrze, dobrze, zobaczymy, jak ty sobie poradzisziron. yeah, yeah, we’ll just (wait and) see how (well) you do pot., iron.2. (aprobata) good, right- „jak się nazywa stolica Urugwaju?” – „Montevideo” – „dobrze!” ‘what’s the capital of Uruguay?’ – ‘Montevideo’ – ‘right! a. good!’- dobrze, oby tak dalej well done, keep it up3. (przerwanie wypowiedzi) all right; okay pot.- no dobrze, ale pani tak mówi, bo nie chce być szczera all right a. okay, but, you’re saying that because you don’t want to be honest- dobrze, dobrze, pożartowaliśmy, a teraz do rzeczy all right a. okay, we’ve had our joke a. a laugh, let’s get down to business- dobrze już, nie płacz there, there a. there, now, don’t cryⅣ lepiej comp. 1. (raczej) rather- lepiej już wychodź, bo się spóźnisz you’d better go, or you’ll be late- lepiej się zastanów you’d better think about it- powiedzieli mu, żeby się lepiej przyznał they told him he’d better own up a. confess2. pot. (więcej) more- dziesięć lat albo i lepiej a. jak nie lepiej ten years or even more■ dobrze zbudowany well-built- być dobrze z kimś pot. to be on good terms with sb- być z kimś (jak) najlepiej to be the best of friends a. on the best of terms with sb- być z kimś nie najlepiej to not be on very good terms with sb- wyjść na czymś dobrze/lepiej/najlepiej pot. to come off well/better/best out of sth- jest z nią dobrze she’s fine- już jest z nią lepiej she’s feeling better now- było z nią nie najlepiej she wasn’t feeling too good- zrobiło mu się lepiej pot. he felt better- dobrze ci/mu/jej tak pot. it serves you/him/her right- nie ma tak dobrze pot. it doesn’t work like that a. that way, it’s not as simple a. easy as that- lepiej nie mówić pot. it doesn’t bear talking about* * *well; ( przyjmować) warmly, (sprzedać, kupić) at a profitdobrze kogoś przedstawić — to show sb in a favourable (BRIT) lub favorable (US) light
dobrze! — O.K.!, all right!
* * *int.all right!, fine!, OK!adv.1. (= prawidłowo, dokładnie, pozytywnie, umiejętnie, ładnie, zdrowo, życzliwie) well; dobrze ci tak mówić that's easy for you to say; dobrze coś sprzedać sell sth at a profit; dobrze komuś z oczu patrzy sb looks honest, sb looks like a good l. an honest person; dobrze komuś życzyć wish sb well; dobrze mu/ci tak! (it) serves him/you right!; dobrze odżywiony t. euf. well-fed; dobrze płatny well-paid; dobrze poinformowany well-informed; dobrze się bawić have fun, have a good time; dobrze się na czymś znać know sth well, know sth inside out, be knowledgeable about sth; dobrze się uczyć be a good student; dobrze ubrany well-dressed; dobrze wychowany well-mannered, well-behaved, well-brought-up; dobrze wyglądać look good; dobrze znany well-known; dobrze, że... it's a good thing (that)..., fortunately,...; coś komuś dobrze robi sth does sb good; jak l. jeśli wszystko dobrze pójdzie if all l. everything goes well; komuś dobrze poszło (w czymś) sb did well (at l. in sth); komuś się dobrze powodzi sb is well off, sb is doing well; komuś w czymś dobrze ( w stroju) sth suits sb (well), sth looks good on sb; ktoś ma się dobrze sb is (doing) well; wszystko dobre co się dobrze kończy all's well that ends well; znać się dobrze know each other well.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dobrze
-
10 krasnoludek
dwarf, gnome* * *mp- dk- pl. -i1. ( postać bajkowa) dwarf; (zwł. pomagający ludziom w pracy) brownie; (zwł. mieszkający pod ziemią) gnome; Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków Snow White and the Seven Dwarfs.2. (= drobny, niski człowiek) sprite; obelż. gnome.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > krasnoludek
-
11 łatwy
adjłatwy w obsłudze — ( maszyna) easy to use; ( program komputerowy) user-friendly
* * *a.1. (= niewymagający trudu) easy, simple; łatwy chleb easy money; łatwa kobieta easy woman; łatwy w obsłudze ( maszyna) easy to use; komp. user friendly.2. (= bezkonfliktowy) agreeable, relaxed, easy; człowiek łatwy w pożyciu easygoing person.3. (= osiągnięty bez rzetelnej pracy) effortless.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > łatwy
-
12 stanowisko
( posada) position, post; ( miejsce) position; ( na dworcu autobusowym) bay; ( pogląd) stance, standpointstać na stanowisku, że... — to take the position lub view that...
zajmować (zająć perf) stanowisko w jakiejś sprawie — to take a stand on sth
* * *n.1. ( miejsce) position; (produkcyjne, archeologiczne, pomiarowe) site; (badawcze, obserwacyjne, pracy) station; zająć stanowisko take a position.2. (= peron dla autobusów) bay.3. (= posada) position, post; człowiek na stanowisku person of rank; być na wysokim stanowisku hold a high-ranking position; zwolnić kogoś ze stanowiska remove sb from the post.4. (= pogląd) stance, standpoint; stać na stanowisku, że... take the position l. view that...; zająć stanowisko w jakiejś sprawie take a stand on sth.5. myśl. post, stand.6. wojsk. position; (np. strażnika) post; stanowisko bojowe battle station; być na stanowisku be on post.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > stanowisko
-
13 wyczerpany
adj(człowiek, zapasy) exhausted; ( bateria) flat, dead* * *a.1. (= zużyty) running out, run down, frayed, depleted; ( o nakładzie książki) out of print.2. (= osłabiony) exhausted, fagged; jestem wyczerpany po całym tygodniu pracy I'm exhausted after a whole week of work; wyczerpany nerwowo in a state of nervous prostration.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > wyczerpany
-
14 zajmujący
adj* * *a.(o człowieku, wykładzie) interesting; (o książce, opowieści) engrossing, absorbing; ( o pracy) absorbing.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > zajmujący
-
15 zupełnie
adv. [zniszczony, gładki] completely, totally- zupełnie sam/sama all alone- zupełnie nowy brand a. completely new- coś zupełnie innego something completely a. totally different- zupełnie taki sam exactly the same- zupełnie obcy człowiek a complete a. total a. an utter stranger- zupełnie stracił kontrolę he completely lost control- studenci są zupełnie nieprzygotowani do egzaminu the students are totally unprepared for the exam- to było zupełnie niepotrzebne it was completely unnecessary- zupełnie się z tobą nie zgadzam I totally disagree with you- zupełnie nie mam pojęcia, o czym mówisz I have absolutely no idea what you’re talking about- będę z tobą zupełnie szczery I’ll be totally honest with you- zupełnie się do tej pracy nie nadaję I’m totally unsuited for this job- film jest relacją z czterech zupełnie niepowiązanych ze sobą wydarzeń the film is an account of four utterly unconnected events- zupełnie jak a. jakby just as if a. though- zachowuje się zupełnie jakby nas nie znał he behaves just as if he didn’t know us- zachowałaś się zupełnie jak dziecko you behaved just like a child* * *advcompletely, utterlypodszedł do mnie, zupełnie jakby nic się nie stało — he walked up to me as if nothing had happened
* * *adv.completely; jest zupełnie jasne, że... it is very clear that...; zupełnie poważnie quite seriously; wyglądać zupełnie jak... look just like...; zupełnie taki sam jak... exactly the same as...; mieć zupełnie ten sam kolor be identical in color; być zupełnie bez ambicji have no ambition whatsoever.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > zupełnie
-
16 żyć
(-ję, -jesz); viżyć z czegoś — to make a living out of lub from sth, to live by sth
żyć z kimś dobrze/źle — to get along well/badly with sb
* * *ipf.1. (= być żywym) live, be alive; długo/krótko żyć live long/briefly, live a long/short life; niech żyje...! long live...!; jak długo żyję never in my life, in all my born days; ledwie żyć (= być zmęczonym) be dead on one's feet; nie dawać komuś żyć plague sb, make sb's life difficult; żyć nie umierać! that's what you call life!, heaven on earth!; (on/ona) nie żyje! ( okrzyk przerażenia) he's/she's dead!2. (= egzystować w jakichś warunkach) live; żyć w ciągłym strachu live in l. under constant fear; żyć w biedzie live in poverty; żyć o chlebie i wodzie live on bread and water; żyć powietrzem przen. live on air; żyć dla kogoś live (one's life) for sb; żyć czymś be totally absorbed by sth; on żyje robieniem słowników making dictionaries is the very breath of his life; żyć marzeniami live in a dream world; żyć nadzieją live sustained by hope; żyć nerwami live on one's nerves; żyć samotnie live alone; ( z wyboru) keep to oneself; żyć (sobie) jak król l. po królewsku live like a king; żyć swoim życiem be living one's own life; żyć w grzechu live in sin; żyć cudzym kosztem l. na czyjś koszt live off sb, live at sb else's cost; komuś się dobrze/źle żyje sb is well off/badly off; żyć jak u Pana Boga za piecem be as snug as a bug in a rug; żyć z dnia na dzień live from hand to mouth, live from day to day; żyć dniem dzisiejszym live for the day; żyć pełną piersią live one's life to the full; żyć wspomnieniami live sustained by one's memories; teraz wiem, że żyję now I know that I'm alive l. living; nie samym chlebem człowiek żyje man doth not live by bread alone; jak żyjesz? how's life?, how's life treating you?3. (= obcować z kimś) get along ( z kimś with sb); żyć z kimś dobrze/źle get along well/badly with sb, be on good/bad terms with sb; żyć z kimś ( cieleśnie) live with sb; żyć z kimś jak pies z kotem lead a cat-and-dog-life with sb; żyć z kimś na kocią łapę pot. shack up with sb; żyć z kimś na wiarę cohabit with sb; oni nie mogą bez siebie żyć they can't live without each other.4. (= mieszkać, znajdować się) live; żyć w mieście/na wsi live in the city/in the country; żyć pod jednym dachem live under the same roof.5. (= trwać) live, survive, be alive; żyć w czyjejś pamięci live l. survive in sb's memory; żyć w czyichś wspomnieniach be alive in sb's memories.6. (= utrzymywać się) live, make one's living; żyć z pensji live on one's salary; żyć z zasiłków live on the dole; żyć z procentów live on the interest of one's savings; żyć z pracy rąk live by the labor of one's hands; żyć na wysokiej stopie butter both sides of one's bread; live in the lap of luxury; żyć ponad stan live beyond one's means; żyć z ołówkiem w ręku scrimp and scrape, economize; mieć z czego żyć have enough to live on; keep the pot boiling; z czego ona żyje? what does she do for a living?The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > żyć
-
17 cz|eść
Ⅰ f sgt (G czci) 1. (szacunek) reverence książk., veneration książk.- mieć kogoś/coś w wielkiej czci to hold sb/sth in great veneration- otaczać kogoś czcią to venerate sb książk.- oddawać komuś cześć to worship a. adore sb- opisywano go w książkach z czcią i podziwem he was described in books with reverence and awe- cześć bohaterom may the names of these heroes live on- na cześć a. ku czci kogoś/czegoś in honour of sb/sth, in sb’s/sth’s honour- wznieśli toast na cześć gościa they drank a toast in honour of the guest- pomnik ku czci powstańców a monument in honour of the insurgents2. (uwielbienie) worship, adoration- ucałować z czcią medalik to kiss a medallion in adoration- otaczać czcią świętego to venerate a saint książk.- religia ich polega na czci sił nadprzyrodzonych their religion is based on the worship of supernatural powers- oddawali królowi cześć boską they worshipped the king as a god3. książk. (honor) virtue, honour GB, honor US- kobieta broniła swej czci the woman defended her virtue- jest bardzo wrażliwy na punkcie czci i honoru he’s very sensitive about virtue and honour- człowiek bez czci i wiarypot. a man (totally) without scruple- odsądzać kogoś od czci i wiary pot. to call sb every name under the sun pot.Ⅱ inter. (na powitanie) hello!; hi! pot.; (na pożegnanie) bye! pot., cheers! GB pot.- cześć, co słychać? hi, what’s new?- cześć (wam), chłopaki, do jutra bye, guys, see you tomorrow■ cześć jego/jej/ich pamięci may he/she/they rest in peace- cześć pracy! pot., żart. hello!, hi! pot.- i cześć pot. and that’s that- tak postanowiłem i cześć that’s what I’ve decided and that’s that a. all there is to it- powiesz im byle co i cześć just tell them anythingThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > cz|eść
-
18 gorącz|ka
Ⅰ f sgt 1. Med. fever C; pyrexia spec.- mieć gorączkę to have a. be running a fever- dostać gorączki to come down with a. develop a fever- gorączka (mu/jej) spada/rośnie his/her fever is going down/up, his/her temperature is falling/rising- gorączka mu spadła his fever has broken a. gone down- zmierzyć komuś gorączkę to take sb’s temperature2. przen. fever C przen.; fever pitch- pracować w gorączce to be working at fever pitch- wzrasta gorączka oczekiwania/pracy the anticipation/work is reaching fever pitch- gorączka przygotowań do wyjazdu the frenzy of preparations for the tripⅡ m sgt przest. (człowiek porywczy) hotspur przest.- □ biała gorączka Med. delirium- gorączka błotna Med. Weil’s disease- gorączka maltańska Med. Malta a. undulant fever- gorączka połogowa Med. puerperal fever- doprowadzić kogoś do białej gorączki to send sb off the deep end pot.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > gorącz|ka
-
19 i|ść
impf (idę, idziesz, szedł, szła, szli) Ⅰ vi 1. (kroczyć) to go, to walk- iść na piechotę a. piechotą to go on foot- doktor idzie do swojego gabinetu the doctor is going to his surgery- idź do domu go home- szedł wolno, powłócząc nogami he was walking slowly, dragging his feet ⇒ pójść2. (przemieszczać się) chmury szły nisko the clouds passed low in the sky- konie szły truchtem/galopem the horses were trotting/galloping- bezradnie patrzyli, jak ich rzeczy idą na dno they looked on helplessly as their things went under ⇒ pójść3. (udać się w jakimś celu) to go- iść na mecz to go to (see) a match- iść na film to go to (see) a film- iść na koncert to go to a concert- iść po zakupy to go shopping- iść popływać/pojeździć na nartach to go swimming/skiing- idź po lekarstwa dla babci go and buy grandma’s medicine/pills- bała się iść na zastrzyk she was afraid of having a. going for an injection- powinieneś iść do lekarza you ought to go to a. go and see a doctor- idę dziś z wizytą do cioci I’m visiting my aunt today- idę do koleżanki I’m going to visit my friend- iść do szpitala/więzienia to go into hospital/to prison- robi się późno, idź do łóżka it’s getting late, go to bed4. (odbywać się) to go; [film, przedstawienie, słuchowisko] to go out- najpierw szły wiadomości sportowe pot. the sports news came first- program idzie na żywo pot. the programme is going out live- przypomina postać z filmu, który szedł niedawno w telewizji pot. he resembles a character from a film that was recently shown on TV- nikt się nie pchał, wszystko szło sprawnie there was no pushing or shoving, everything went smoothly- na początku interes szedł dobrze pot. at the beginning business was going a. went well- nie wszystko szło po jej myśli not everything went as she would have liked- w szkole nauka szła mu kiepsko pot. he didn’t do well at school- „jak ci idzie?” – „w porządku” pot. ‘how’s it going?’ – ‘okay’ pot.- nie szło mu jakoś to malowanie pot. the painting seemed to take him a long time5. (nadciągać) to approach- idzie burza there’s a storm coming, a storm is approaching- idzie na nas wyż ze wschodu a high is approaching us from the east- szła wysoka fala powodziowa a high flood wave was approaching6. przen. (dochodzić) [zapach, dźwięk] to come- światło idące ze środka budynku the light coming from the house- klekot szedł od strony pałacu the clatter came from the direction of the palace- z Berlina idą niepokojące komunikaty there are disturbing reports (coming) from Berlin7. (funkcjonować) to run, to work- maszyny idą pełną parą the machines are running a. working at full speed- zegar za szybko idzie the clock’s fast8. (być przeznaczonym) to go- większość dochodów szła na jedzenie i lekarstwa most of his/her earnings went on a. were spent on food and medicine- stare gazety idą na makulaturę (the) old newspapers go for recycling- wiele dzieł sztuki idzie pod młotek many works of art are going under the hammer- po sezonie narty idą w kąt when winter’s over, the skis go back in the cupboard ⇒ pójść9. (ciągnąć się) [droga, szlak] to run- tory idą przez las the (railway) track a. line runs through a forest- wzdłuż muru szedł napis: zwyciężymy there was an inscription running along the wall: we shall overcome- domy szły rzędem wzdłuż ulicy the houses lined the street10. (o planach, zamierzeniach) to go- iść na studia to go to university- nikt z nas nie idzie na medycynę none of us is going to study medicine- powinna szybko skończyć szkołę i iść do pracy she should leave school as soon as possible and find a job- iść na lekarza/nauczyciela pot. to study to become a doctor/teacher- była dumna, że syn idzie do dyplomacji she was proud that her son was to be a diplomat- tylko głupi idzie do łopaty pot. manual work is for those without brains- iść za kogoś (za mąż) to marry sb- po co było jej za niego iść? what did she (go and) marry him for?- chce, żeby córka szła za mąż s/he wants her daughter to get married a. find a husband ⇒ pójść11. przest. (postępować) to follow- chciała iść śladem matki i zostać naukowcem she wanted to follow in her mother’s footsteps and become a scientist- czy teatr ma brać wzory z kina, czy iść własną drogą? should the theatre imitate the cinema or go its own way?- iść z duchem czasu to move with the times- iść za kimś to follow sb- iść za porywem serca to listen to a. follow one’s heart ⇒ pójść12. (zbliżać się) to approach, to come- idą święta Christmas/Easter is approaching- idzie ciepła jesień a warm autumn is ahead of us a. on its way- chyba idzie na deszcz it looks as though it’s going to rain, it looks like rain- ile dziecko ma lat? – idzie mu piąty rok pot. how old is the child? – s/he’s getting on for five13. (mijać) to go by- czas idzie nieubłaganie naprzód time goes marching on- tego lata szły naprzemian dni słoneczne i deszczowe this summer it was sunny one day and rainy the next14. kryt. (występować w danej ilości) iść w coś to amount to sth- odszkodowania idące w miliony złotych damages amounting to millions of zlotys- nakłady jego książek szły w setki tysięcy egzemplarzy his books were sold in editions of hundreds of thousands ⇒ pójść15. pot. (być sprzedawanym) to sell- w tym roku ta literatura nie idzie this kind of fiction isn’t selling well this year- po ile idą dziś dolary? what’s the going rate for the dollar today?Ⅱ v imp. pot. (udać się) nie idzie czegoś zrobić sth can’t be done- to był człowiek, z którym nie szło pracować s/he was a (really) difficult person to work with- piekielnie zimno, ale idzie wytrzymać it’s freezing outside, but it’s not unbearable■ a co za tym idzie… and, following on from this/that…; and consequently a. in consequence… książk.- idzie mu/jej o coś he/she means a. intends sth- idzie mu o zdobycie władzy he means a. intends to seize power- był świadom stawki, o którą szło he was aware of the stakes involved- iść na coś to agree to sth- iść na współpracę z wrogiem to agree to collaborate with the enemy- iść na kompromis to reach a compromise- iść sobie to go away- iść w zapomnienie a. niepamięć to be forgotten- iść w górę/dół to go up/down- wstąpił do partii i szybko szedł w górę he joined the party and advanced rapidlyThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > i|ść
-
20 niesko|ry
adj. unwilling- robotnik nieskory do pracy a worker unwilling to work- człowiek nieskory do wynurzeń a man unwilling to open upThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > niesko|ry
- 1
- 2
См. также в других словарях:
człowiek pracy — {{/stl 13}}{{stl 7}} człowiek aktywny, utrzymujący się z własnej pracy : {{/stl 7}}{{stl 10}}Mieszkania dla ludzi pracy. Być człowiekiem pracy. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
człowiek — m III, DB. a, W. u a. (podniośle) człowiekecze, N. człowiekkiem; lm p. ludzie 1. «Homo sapiens, istota żywa z rodziny człowiekowatych, z rzędu naczelnych wyróżniająca się wśród innych najwyższym rozwojem psychiki i życia społecznego, jedyna… … Słownik języka polskiego
człowiek — 1. Człowiek bez charakteru «człowiek o słabej woli»: Po każdym niespełnieniu wracałem do domu, przekonany, że jestem człowiekiem bez charakteru. S. Mrożek, Opowiadania II. 2. Człowiek bez jutra «człowiek niemający perspektyw, szans osiągnięcia… … Słownik frazeologiczny
człowiek — I {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. mos IIa, W. człowieku || człowiekecze; lm M. ludzie, DB. ludzi, C. ludziom, N. ludźmi, Mc. ludziach {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} gatunek ssaków z rodziny człowiekowatych; istota… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
praca — ż II, DCMs. pracacy; lm D. prac 1. «świadoma, celowa działalność człowieka zmierzająca do wytworzenia określonych dóbr materialnych lub kulturalnych, będąca podstawą i warunkiem istnienia i rozwoju społeczeństwa; wykonywany zawód, zajęcie,… … Słownik języka polskiego
praca — 1. Człowiek pracy; ludzie pracy, świat pracy «człowiek pracujący zarobkowo; warstwa społeczeństwa utrzymująca się z pracy zarobkowej»: Walka pracobiorców z ubezpieczeniami to nic innego, tylko walka z prawem człowieka pracy do zdrowia i do… … Słownik frazeologiczny
praca — I {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. ż IIc {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} ogół świadomie wykonywanych czynności, podejmowanych działań, których celem jest wytworzenie określonych dóbr materialnych lub kulturalnych,… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
Florian Znaniecki — TOCrightFlorian Witold Znaniecki (January 15 1882 – March 23 1958) was a philosopher and a sociologist. He taught and wrote in Poland and the United States. He was the 44th President of the American Sociological Association and the founder of… … Wikipedia
Немоевский Андрей — (Niemoiewski) выдающийся польский поэт и драматург. Род. в 1864 г.; окончил курс в дерптском университете; служил на заводе в Сосновце, и жизнь рабочих дала ему материал для лучших его рассказов: "Listopad" (1891). Сборники его… … Большая биографическая энциклопедия
Немоевский Андрей — (Niemoiewski) выдающийся польский поэт и драматург. Род. в 1864 г.; окончил курс в дерптском университете; служил на заводе в Сосновце, и жизнь рабочих дала ему материал для лучших его рассказов: Listopad (1891). Сборники его стихотворенийi:… … Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона
bumelant — Człowiek regularnie wymigujący się od pracy lub zaniedbujący obowiązki Eng. A person who regulary and chronically avoids work; a shirker … Słownik Polskiego slangu